Panme được hiểu là những thiết bị dùng để đo đường kính, kích thước của các chi tiết có dạng hình trụ, hình ống hoặc dạng lỗ. Nó được sử dụng rộng rãi trong ngành cơ khí chế tạo để đo độ mỏng dày của phôi, đường kính bên ngoài và trong của các trục, độ sâu của khe…
Thước panme có cấu tạo khá đơn giản, bao gồm những bộ phận sau:
- Đầu đo tĩnh
- Đầu đo di động
- Vít hãm/ chốt khoá
- Thước chính
- Thước phụ
- Núm vặn/tay xoay
- Khung
- …
- Panme đo kích thước ngoài (Outsite Micrometer). Panme đo ngoài thường được dùng để đo các vật hình cầu, đo dây hoặc đo các vật dạng trụ, dạng khối
- Panme đo kích thước trong (Insite Micrometer). Thông thường, loại panme này thường được dùng để đo đường kính của các lỗ.
- Panme đo chiều sâu (Depth Micrometer). Loại thước này thường được dùng để đo kích thước độ sâu các đường rãnh hay các gối trục.
- Thước có bước ren 1mm: thước phụ của thước có thang chia vòng ra thành 100 phần. Loại này cho kết quả chính xác cao, nhưng do phần thân lớn, nặng nên rất ít được sử dụng.
- Thước có bước ren 0.5 mm: thước phụ của thước có thang chia vòng ra thành 50 phần. Đây là loại thước Panme thường được sử dụng hiện nay.
Bước 1: Trước khi tiến hành đo phải kiểm tra độ chính xác của thiết bị
- Kiểm tra bề mặt ngoài: Kiểm tra xem panme với bị mòn hay sứt mẻ, nếu đầu đo bị mòn hay sứt mẻ thì kết quả đo sẽ không chuẩn xác.
- Vệ sinh bề mặt đo để tránh trường hợp bị bụi bặm bám vào.- Kiểm tra điểm 0: Trước lúc đo phải kiểm tra điểm 0. Nếu điểm 0 bị lệch thì dù với đo chuẩn xác cũng không cho kết quả đo chuẩn xác.
Đối với panme từ 0-25mm ta cho xúc tiếp trực tiếp 2 bề mặt đo. Kiểm tra điểm 0
Đối với panme từ 25-50,… thì ta sử dụng block gauge tương ứng để kiểm tra điểm 0
Bước 2: Tiến hành đo
- Kiểm tra lại lần nữa xem Panme có thực sự chuẩn xác hay không.
- Nới lỏng vít kẹp, vặn nút vặn để đầu đo di động theo kích thước lớn hơn kích thước của chi tiết cần đo.
- Áp đầu đo sát vào mặt chuẩn cạnh cần đo, sau đó vặn nút vặn để đầu đo di động di chuyển đến lúc đầu đo di động chạm vào mặt chi tiết cần đo (Đảm bảo sự tiếp xúc của đầu đo sao cho vuông góc với kích thước cần đo, nếu đo đường kính thì đầu đo phải nằm trên đương kính khía cạnh).
- Phải giữ cho đường tâm của 2 mỏ đo trùng với kích thước vật cần đo
- Trường hợp phải lấy Panme ra khỏi vị trí đo thì vặn đai ốc hãm (cần hãm) để giữ chặt đầu đo động trước lúc lấy Panme ra khỏi vật đo.
- Lúc đo dựa vào mép thước động ta đọc được số “mm” và nửa “mm” của kích thước ở trên thước chính.
- Dựa vào vạch chuẩn trên thước chính ta đọc được phần trăm “mm” trên thước phụ (giá trị mỗi vạch là 0.01 mm)
Lưu ý : CÁCH ĐIỀU CHỈNH ĐIỂM 0
Điểm 0 này rất quan trọng, nó quyết định độ chuẩn xác lúc đo. Nếu trong trường hợp điểm 0 bị lệch ta tiến hành điều chỉnh điểm 0 như sau:
- Sử dụng chốt khóa để cố định spin doll.
- Sử dụng dụng cụ xoay để xoay giá trị bị lệch.
- Kiểm tra xem điểm 0 đã ăn khớp hay chưa, nếu nó vẫn bị lệch thì tiến hành thực hiện lại từ đầu.
- Dùng để đo piton, kích thước phanh dĩa, trục khuỷu, kích thước xi-lanh, độ sâu lỗ khoan,...
- Có thể đo đối tượng có kích thước rất nhỏ với độ chính xác cao.
- Khi đo, vật sẽ không bị tác dụng lực như khi dùng thước cặp.
- Sử dụng khi cần đo vật có độ chính xác cao.